Vol unieke beelden en onbekende foto's
Oorlog is een bijzondere situatie. Het leed dat mensen dan moeten doormaken is vaak ongekend. Dat besef je overigens pas vaak als je het zelf mee maakt. Nederland kent het geluk al sinds 1945 op eigen grond geen oorlogssituatie te hebben gehad. Gelukkig maar! Maar velen weten ook niet meer wat het is om je vrijheid te verliezen en nemen aan dat het iets vanzelfsprekends is.
Soms levert oorlog ook goede zaken op. De dwang om op je vijand vooruit te lopen, leveren uitvindingen op die, hoewel in eerste instantie gevaarlijk en bedreigend, later in het burgerleven ook goede toepassingen kent. Zo heeft de geneeskunde vooral na de 1e Wereldoorlog een enorme vlucht genomen.
Deze club is opgezet vanuit educatieve gronden en vooral om niet te vergeten. Om te blijven beseffen dat "je mening kunnen geven" niet altijd vanzelfsprekend is. Als mens moet je daar soms voor vechten, soms zelfs voor sterven.
Dagelijks zal een of meerdere foto's geplaatst gaan worden en in het weekend een nieuwe video. Door dit te doen hoop ik een beeld en gevoel te geven voor alles wat we kwijt waren, weer terug gekregen hebben, maar wat we gemakkelijk opnieuw weer kunnen verliezen!
- - - = = o 0 o = = - - -
Burgemeester Ter Pelkwijk op het bordes van het stadhuis, 7 mei 1945. In 1942 hadden de Duitsers hem uit zijn functie gezet en was hij ondergedoken in Doorn.
De net terugekeerde Utrechtse burgemeester Gerhard ter Pelkwijk vond dat er een eind moet komen aan al die losbandigheid en schreef in de meidagen van 1945: "De (Canadese) mannen zochten ontspanning en vertier en trachtten met zwarte handel geld te verdienen. Met jeeps en trucks werd wild gereden, er hadden vele ongelukken plaats ... Er werd gedanst, geflirt, openlijk gevrijd. Dit laatste gaf aanstoot."
Om al dat openlijke geflirt in goede banen te leiden kwamen er maatregelen die vrijpartijen in de openbare ruimte moesten terugdringen. Het handhaven bleek moeilijk. Voor de Utrechtse jongelui werd de zomer van '45 er één van vrijheid en feesten.
Massabegrafenis verzetsmensen in Zwolle.
Op de foto staan jongeren in het uniform van de padvinderij. De scouting was tijdens de oorlog verboden, omdat die weigerde samen te werken met de Duitse Jeugdstorm. Maar de afzonderlijke scoutinggroepen bleven illegaal bestaan en hielpen soms mee met het verzet.
Na de bevrijding kwam het treinverkeer weer op gang en presenteerde de NS zich als ijzersterk bedrij
"Het werk van de NS was in de loop van 1944 al steeds gevaarlijker geworden door voortdurende beschietingen vanuit geallieerde vliegtuigen en verzetsacties bij het spoor". "Voor de mensen op de trein was er waarschijnlijk niet veel aansporing nodig om tijdens de spoorwegstaking hun post verlaten. Hoewel een aantal onderduikers al snel weer tevoorschijn kwam omdat persoonlijke represailles uitbleven, hielden medewerkers boven de rivieren zich uiteindelijk toch acht maanden verborgen". "Natuurlijk hadden ze achteraf het gevoel dat ze iets hadden bijgedragen en in moreel opzicht was dat ook zeker zo."
Er worden kanttekeningen geplaatst bij de houding van de NS in de oorlog. De NS-top had zich hooguit binnen het geoorloofde verzet tegen eisen die de Duitsers aan het bedrijf zelf hadden gesteld, zoals tegen het leveren van personeel voor de Arbeidseinsatz. Van meedoen met eerdere stakingen, zoals die van februari 1941 of april/mei 1943 had de directie niets willen weten. Ook illegale acties van individuele spoorwegmedewerkers werden niet door de top van het bedrijf gesteund. Daarmee verbleekte de glans van die heroïsche spoorwegstaking toch enigszins.
Nijverdal werd op maandag 9 april 1945 bevrijd. Vooraf hadden enkele leden van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) waardevolle inlichten verstrekt aan het Canadese commando in Rijssen. De Canadezen besloten om direct naar Nijverdal door te stoten en het dorp te bevrijden.
Binnen een uur na de binnenkomst van de bevrijders kwamen de leden van de NBS ongeveer twintig Duitsers gevangen. De meeste Duitsers hadden die maandagmiddag hun wapens al opgepakt en vertrokken. Tijdens de bevrijding vonden er geen grote gevechten plaats in Nijverdal, de volgende morgen trokken de Canadezen naar Hellendoorn, waarmee de gehele gemeente was bevrijd.
Favoriete Clubs
Op deze foto zien we de intocht van de Duitse troepen in Haaksbergen. Kennelijk waren daarvoor geen tanks en vliegtuigen nodig, het was meer een stille optocht. De Duitsers vervolgden de tocht richting de Gelderse Achterhoek. De Haaksbergse bevolking slaat de intocht met gemengde gevoelens gaande. Maar nadat de Duitsers in Haaksbergen waren aangekomen ging het leven zo goed en zo kwaad als kon 'gewoon' verder. Eind 1942 werd het grimmiger in het Twentse dorp door allerlei acties en razzia's. 117 Haaksbergenaren kwamen om het leven tijdens de oorlog. Eén week voor de bevrijding op 1 april 1945 werd de Ster van Twente gebombardeerd waardoor nog eens 57 inwoners het leven lieten.
Welkom bij Clubs!
Kijk gerust verder op deze club en doe mee.
Wat is dit?
Of maak zelf een Clubs account aan:
Statistieken
Club-Updates
Op de foto zien we de verzetsgroep Stegeren in battledress, dat is de specifieke titel van een militair uniform.
De verzetsgroep Salland verplaatste, na een eerste dropping aan de Loomsweg in Hoge Hexel op 13 september 1944, door verraad noodgedwongen haar standplaats naar het Stegerenseveld nabij buurtschap Stegeren. Daar zouden, tot de bevrijding van Vroomshoop op 5 april 1945, in totaal veertien geslaagde droppings plaatsvinden.
Daarbij werden wapens, munitie, proviand, zendmateriaal en ook acht geheime agenten gedropt. Bovendien werden vanaf Stegeren de nodige sabotage-activiteiten verricht.
Kapitein Evert Lancker uit Hoge Hexel gaf leiding aan deze verzetsgroep en werkte samen met verzetsmensen uit Vroomshoop, Den Ham, Daarle, Beerzerveld en Mariënberg. De 30-jarige Vroomshoper Jan Nieboer was commandant.
Het droppingsveld was gelegen onder de rook van kamp Erica in Ommen, maar is nooit ontdekt. Toch dreigde het faliekant mis te gaan toen de verzetsgroep zich bij het onderduikershol in het Stegerenseveld liet vereeuwigen, compleet in gevechtstenue.
Het bewuste filmrolletje leek veilig te zijn bij de vaderlandslievende fotograaf Kolkman in Wierden, maar een onverwachte Duitse huiszoeking veranderde alles. Verzetsman Andries Lohuizen werd in het huis van bewaring in Almelo geconfronteerd met een bikkelhard verhoor, maar gaf niet toe. Daardoor is deze, toch wat onbezonnen daad, zonder gevolgen gebleven.
Dutch civilians celebrate the liberation of Utrecht by the Canadian Army, 7 May 1945.
Na de oorlog presenteerde de NS zich als een ijzersterk bedrijf, dat zichzelf snel herpakte en bovendien een belangrijke bijdrage aan de wederopbouw leverde. De NS noemde de spoorwegstaking 'de grootste verzetsdaad in de geschiedenis'. NS-personeel liep trots mee in parades en defilés en droeg spandoeken met teksten als "De spoorwegstaking is goed verloopen, we zijn de moffen misgeloopen" en "Wij staakten, 17 september '44 - 5 mei '45." Hupkes was er van overtuigd dat hij vanuit zijn badkamer de leiding had gehad over de spoorwegstaking in heel bezet Nederland.
Historicus Dolf Rüter deed in opdracht van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie onderzoek naar de spoorwegstaking en trok een andere conclusie. Hij oordeelde in zijn boek 'Rijden en staken' dat de actie geen effect heeft gehad op de militaire operatie. Bovendien werd de staking lokaal aangestuurd en niet centraal vanuit de directie. Hupkes was daar uitermate verbolgen over en heeft geprobeerd de publicatie tegen te werken.
Volksempfänger werd door Hitler gebruikt om het volk voor zich te winnen. Ze waren relatief goedkoop en van goede kwaliteit", vertelt Mulder. "Het apparaat kostte 36 Deutsche Reichsmark. Net als de Volkswagen was deze radio in feite een geschenk aan de bevolking. Het gaf Hitler de kans zijn boodschap overal in Duitsland aan de man te brengen. Je kon er alleen Duitse zenders op ontvangen. Daar was over nagedacht."
De Duitse programma's waren populair in het Derde Rijk. Door de speaker klonk Duitse marsmuziek, afgewisseld met bulderende voordrachten van de Führer of andere Nazi-kopstukken. Toen Nederland bezet raakte dacht Hitler dat de programmering hier ook aan zou slaan. Om dat te forceren kwam er een verbod om naar andere zenders dan Duitse te luisteren. Maar al snel bleek dat er amper gehoor aan gegeven werd.
De inval van de Duitsers in Nederland in mei 1940 kwam niet geheel onverwacht. Zo kregen alle seinwachters in de maanden voor het uitbreken van de oorlog de opdracht om elke avond de wissels om te zetten. Dat deed seinwachter Gerhard Monninkhoff uit Oldenzaal ook, waardoor bij de inval op 10 mei een Duitse trein op een doodlopend spoor voor een stootblok tot stilstand kwam.
De actie leverde een urenlange vertraging op. Uren die goed van pas kwamen bij het voorbereiden op de inval van de Duitsers. Het omzetten van de wissel door Gerhard Monninkhoff wordt gezien als een heldendaad, een van de eerst verzetsdaden van de Tweede Wereldoorlog.
2020-05-05 Uitgelicht
Nieuwste Leden
