Vol unieke beelden en onbekende foto's
Oorlog is een bijzondere situatie. Het leed dat mensen dan moeten doormaken is vaak ongekend. Dat besef je overigens pas vaak als je het zelf mee maakt. Nederland kent het geluk al sinds 1945 op eigen grond geen oorlogssituatie te hebben gehad. Gelukkig maar! Maar velen weten ook niet meer wat het is om je vrijheid te verliezen en nemen aan dat het iets vanzelfsprekends is.
Soms levert oorlog ook goede zaken op. De dwang om op je vijand vooruit te lopen, leveren uitvindingen op die, hoewel in eerste instantie gevaarlijk en bedreigend, later in het burgerleven ook goede toepassingen kent. Zo heeft de geneeskunde vooral na de 1e Wereldoorlog een enorme vlucht genomen.
Deze club is opgezet vanuit educatieve gronden en vooral om niet te vergeten. Om te blijven beseffen dat "je mening kunnen geven" niet altijd vanzelfsprekend is. Als mens moet je daar soms voor vechten, soms zelfs voor sterven.
Dagelijks zal een of meerdere foto's geplaatst gaan worden en in het weekend een nieuwe video. Door dit te doen hoop ik een beeld en gevoel te geven voor alles wat we kwijt waren, weer terug gekregen hebben, maar wat we gemakkelijk opnieuw weer kunnen verliezen!
- - - = = o 0 o = = - - -
85. Friesland, Huizum, 1941
Direct na de Duitse inval in mei 1940 wordt benzine schaars. Het autoverkeer wordt al in juni 1940 aan banden gelegd en particuliere autobezetters door het hele land krijgen veelal geen benzine meer. De voorraden die er zijn, worden opgeëist door de Duitse bezettingsmacht. Om toch met de auto te kunnen blijven rijden, zoeken burgers naar inventieve oplossingen zoals het monteren van gasgeneratoren die gestookt worden met kolen, hout en zelfs turf. Ook de gemeentediensten worden getroffen door de brandstofschaarste en moeten overgaan tot opvallende noodmaatregelen. Ooit was de Ford V8 vuilniswagen op de foto een bezit waar de gemeente Leeuwarderadeel trots op was. De paardenkrachten onder de motorkap, nutteloos geworden door de schaarste aan benzine, worden vervangen door één paardenkracht vóór de motorkap. De vuilniswagen wordt voortgetrokken door de Gymnasiumstraat in Huizum.
Laatste Forumreacties
84. Suriname, Paramaribo, 30 september 1940
Inwoners van Paramaribo vieren op demonstratieve wijze de 66ste verjaardag van de Britse minister-president Winston Churchill. In Suriname werd hartstochtelijk meegeleefd met de gebeurtenissen in Europa, en in het bezette Nederland in het bijzonder. Veel Surinamers reageerden getroffen toen Nederland door Duitsland werd bezet. Omdat Suriname van belang was voor de oorlogsindustrie als belangrijkste leverancier van bauxiet waaruit aluminium werd bereid, verleende de Nederlandse regering in ballingschap eind 1941 toestemming aan de VS en Brazilië om troepen in Suriname te stationeren. Zij hielpen bij de bewaking van de bauxietmijnen. De veranderende omstandigheden hadden tot gevolg dat veel Surinamers van het platteland naar Paramaribo verhuisden. De plantages bleven verwaarloosd achter en de landbouwcijfers daalden. Doordat Duitse onderzeeërs op de Atlantische Oceaan schepen tot zinken brachten, konden er onvoldoende producten over zee worden aangevoerd. Voedsel, kleding en allerlei andere producten werden schaars. Het beschikbare voedsel werd zo eerlijk mogelijk verdeeld.
83. Utrecht, Leusden, 14 juli 1940
De kinderen van de familie Van Eijden – Johan, Marietje, Annie, René en Jan – poseren voor de foto op de ruïnes van wat voorheen hun ouderlijk huis was. Tijdens de strijd om de Grebbelinie in mei 1940 is ook hun boerderij uit 1926 verwoest. René van Eijden, helemaal rechts, herinnert zich het moment van de foto nog heel goed: ‘We werden geëvacueerd naar het dorpje De Rijp in Noord-Holland. Toen we terugkwamen naar onze boerderij zagen we de ruïne. Er was bijna niks van over. De woning, de schuur, alles was plat’. Terwijl de familie onderdak vond in een barak werd de boerderij in 1941 herbouwd. In de laatste week van april 1945 werd de boerderij opnieuw in brand gestoken. Uiteindelijk is de boerderij voor de tweede keer herbouwd en is nog altijd in bezit van de familie. ‘Het is nu een goedlopend agrarisch bedrijf. Dat is een overwinning. Maar de echte overwinning is dat we de oorlog overleefd hebben’, aldus Van Eijden.
82. Utrecht, Leusden, 27 juni 1945
In kamp Amersfoort zijn tijdens de oorlog naar schatting 350 gevangenen geëxecuteerd. Kort na de bevrijding worden hun lichamen opgegraven om te worden herbegraven. Er zijn massagraven op verschillende plaatsen: vlak bij de executieplaats, in de omgeving van het kamp en op de Leusderhei. Commandant Karl Berg (in uniform) is uit zijn cel gehaald om aan te wijzen waar de stoffelijke overschotten te vinden zijn. Links staat het personeel van de Amersfoortse GG&GD en Gemeentereiniging dat de eerste opgravingen uitvoerde. Ook Gerrit Kleinveld, voormalig gevangene van Kamp Amersfoort is aanwezig. De drie heren rechts van Berg zijn onbekend maar mogelijk is de man met de aktetas de Amersfoortse arts dr. Dekker die bij de eerste opgravingen was betrokken. Berg is nog altijd in het uniform dat hij bij zijn arrestatie droeg. Als kampcommandant had hij zich op zeer wrede en sadistische wijze gemanifesteerd. Later is hij in Nederland berecht en ter dood gebracht.
Nieuwste Leden
81. Gelderland, Arnhem, juni 1945
Overlevenden uit het concentratiekamp Buchenwald in het oosten van Duitsland hebben in een open vrachtwagen Arnhem bereikt en zijn in afwachting van verdere repatriëring. De bevrijding van de concentratiekampen en de daaropvolgende repatriëring verliep uiterst chaotisch en onvoorspelbaar. In de weken na de bevrijding op 5 mei 1945 arriveerden in Nederland met regelmaat individuen of groepen overlevenden uit de kampen uit het Oosten. Veel bevrijde gevangenen waren te voet vertrokken, omdat ze niet op georganiseerd vervoer wilden wachten. In kamp Buchenwald, waar vooral politieke gevangenen waren geïnterneerd, hadden de overlevenden drie weken na de bevrijding nog geen officiële mededelingen ontvangen met betrekking tot hun repatriëring. Ook hadden zij nog geen Nederlandse repatriëringsofficier gezien. De bevrijde gevangene W.A.H.C. Boellaard die op eigen gelegenheid vanuit kamp Dachau naar Nederland was gekomen, regelde uiteindelijk dat een colonne van vrachtauto’s werd samengesteld om de achtergebleven landgenoten in Buchenwald op te halen.
Favoriete Clubs
Binnenkort Jarig
2020-05-05 Uitgelicht
Welkom bij Clubs!
Kijk gerust verder op deze club en doe mee.
Wat is dit?
Of maak zelf een Clubs account aan:
Statistieken
Club-Updates
80. Friesland, Leeuwarden, april 1945
Op 8 december 1944 vindt de succesvolle overval op de Blokhuispoort, het Huis van Bewaring, plaats. De Knokploeg (KP) Friesland bevrijdt 51 verzetsmensen zonder dat er een schot wordt gelost. De afvoerploeg zorgt ervoor dat alle bevrijders een veilig onderdak krijgen. Directe aanleiding voor de bevrijdingsoperatie was de arrestatie van verschillende vooraanstaande verzetsmensen die goed geïnformeerd waren over het verzet. Bij zware verhoren zouden ze kunnen doorslaan. Door zich voor te doen als agenten met een nagemaakt insluitingsbevel en vergezeld door nep-arrestanten wisten verzetsmensen de gevangenis binnen te komen. Alles verliep voorspoedig, ook toen onverwacht leden van de Sicherheitsdienst met werkelijke arrestanten aan de poort verschenen. De verzetsleden wisten hen te overmeesteren. De volgende dag volgden er huiszoekingen, maar die leverden niets op. Ook tijdens razzia’s wist men geen bevrijde gevangen te arresteren. Opmerkelijk is dat de Duitsers geen vergeldingsacties hebben uitgevoerd.
79. Drenthe, Anloo, mei 1945
Op de ochtend van zondag 8 april 1945 brengt de Sicherheitsdienst vanuit het huis van bewaring in Groningen tien verzetsmensen naar het bos bij Anloo. Een paar maanden eerder was hier een onderduikershol gevonden. De tien verzetsleden worden ter plekke gemarteld en doodgeschoten. De lichamen worden in het hol gegooid. Na de bevrijding zijn de lijken ontdekt en herbegraven. Op de foto is het lijkenhuisje van Anloo te zien. Er voor ligt de met bloed bevlekte kleding van vier van de slachtoffers, ter identificatie van de lijken. Het onderduikershol, ontstaan in juni 1943, had maar kort dienst gedaan. Het waren vooral Groninger verzetsmensen die er gebruik van maakten. Al in september 1944 werd het hol per toeval ontdekt door Duitse soldaten, die in de buurt aan het oefenen waren. De tien geëxecuteerde verzetsmensen hadden niets van doen met de schuilplaats, maar de SD achtte het een geschikte locatie voor de executie.
78. Utrecht, Leusden, 19 april 1945
Loes van Overeem is tijdens de Tweede Wereldoorlog als verpleegster werkzaam bij het Rode Kruis. Later wordt ze hoofd van de afdeling Speciale Hulpverlening. Omdat Van Overeem toegang heeft tot de bevelhebber van de SD en de Sicherheitspolizei Wilhelm Harster, mogen zij en haar man als enigen onder de vlag van het Rode Kruis kampen en gevangenissen bezoeken. Vanaf september 1944 richt zij zich volledig op Kamp Amersfoort. Ze is getroffen door wat zij daar aantreft: slecht behandelde gevangenen en een groot gebrek aan voedsel, kleding, medicijnen en hygiëne. Zij dringt bij kampcommandant Berg aan op een verbetering van de omstandigheden. Door haar doorzettingsvermogen wordt er een permanente post van het Rode Kruis in Kamp Amersfoort opgericht. Met het naderende einde van de oorlog in zicht, dragen de Duitsers op 19 april 1945 het kamp over aan het Rode Kruis en slaan op de vlucht. Als nieuwe kampcommandante spreekt Van Overeem de gevangenen toe.
77. Friesland, Dronrijp, 12 of 13 april 1945
Een groep van veertien gevangen verzetsstrijders is bij Dronrijp door de Sicherheitsdienst geëxecuteerd. Vanuit een woning wordt gefotografeerd hoe hun stoffelijke resten met paard en wagen weggebracht worden. De groep mannen van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) zat gevangen in het Burmaniahuis in Leeuwarden, dat tijdens de laatste maanden van de oorlog gevorderd was door de Sicherheitsdienst. Als represaille voor sabotage aan de spoorwegtrajecten Leeuwarden-Franeker en Leeuwarden-Buitenpost moeten zij op bevel van de Sicherheitsdienst in Groningen bij Dronrijp geëxecuteerd worden. In wagens, en niet per trein, rijdt men naar de brug over het Van Harinxmakanaal. Een gevechtsgroep van de NBS heeft een bevrijdingsactie van hun kameraden voorbereid. Plotseling verschijnen Engelse jagers boven het dorp, waarop de Duitsers besluiten direct het bevel uit te voeren. Gerard de Jong is de enige die de executie overleeft, door zich dood te houden. Hij maakt, zij het gewond, op 15 april de bevrijding mee.
76. Noord-Holland, Amsterdam, voorjaar 1945
Ada Kruimink en Dick Neijssel plakken in de Lekstraat bulletins van de illegale communistische krant De Waarheid aan. Deze bulletins bevatten informatie over de meest recente ontwikkelingen aan het front en zijn samengesteld op basis van uitzendingen van geallieerde radiozenders. Kruimink vertaalt de Engelstalige radioberichten en vat deze kort samen. Deze worden vervolgens met Oost-Indische inkt op papier gezet, herinnert Kruimink zich. ‘Het moest met grote letters zodat men dat in het voorbijgaan kon lezen. Stilstaan was te gevaarlijk. In groepjes van twee plakten we die bulletins op lantaarnpalen enz. De eerste smeerde plaksel op de plek, de tweede kwam met de papieren er achteraan. Dat ging eerst nog in het donker, maar allengs begonnen we op klaarlichte dag te plakken.’
