Nederland in Oorlog ( in foto's )

Oorlog is een bijzondere situatie. Het leed dat mensen dan moeten doormaken is vaak ongekend. Dat besef je overigens pas vaak als je het zelf mee maakt. Nederland kent het geluk al sinds 1945 op eigen grond geen oorlogssituatie te hebben gehad. Gelukkig maar!  Maar velen weten ook niet meer wat het is om je vrijheid te verliezen en nemen aan dat het iets vanzelfsprekends is.

Soms levert oorlog ook goede zaken op. De dwang om op je vijand vooruit te lopen, leveren uitvindingen op die, hoewel in eerste instantie gevaarlijk en bedreigend, later in het burgerleven ook goede toepassingen kent. Zo heeft de geneeskunde vooral na de 1e Wereldoorlog een enorme vlucht genomen.

Deze club is opgezet vanuit educatieve gronden en vooral om niet te vergeten. Om te blijven beseffen dat "je mening kunnen geven" niet altijd vanzelfsprekend is. Als mens moet je daar soms voor vechten, soms zelfs voor sterven.

Regelmatig zullen een of meerdere foto's geplaatst gaan worden en in het weekend een nieuwe video. Door dit te doen hoop ik een beeld en gevoel te geven voor alles wat we kwijt waren, weer terug gekregen hebben, maar wat we gemakkelijk opnieuw weer kunnen verliezen!

 - - - = = o 0 o = = - - -

Op 24 november 1942 worden in heel Nederland kerkklokken door de Duitsers gevorderd. De klokken op de foto zijn afkomstig uit Achterhoekse en Liemerse kerken. Ze liggen in de haven van Doesburg klaar om te worden verscheept naar Duitsland. Hier werden ze omgesmolten ten behoeve van de oorlogsindustrie. De foto is gemaakt door Jan Massink, een verdienstelijk amateurfotograaf. Reeds enkele dagen na de Duitse inval maakte hij tijdens fietstochten talrijke foto’s van de verwoestingen bij de Grebbeberg en van talrijke bruggen. Deze foto maakt deel uit van zijn indrukwekkende serie foto’s van Doetinchem, de Achterhoek en Liemers en verschillende Nederlandse steden in de Tweede Wereldoorlog.

De Nederlandse Arbeidsdienst (NAD) was een werkinzetdienst (Arbeitseinsatz) voor mannen en vrouwen in heel Nederland. Toetreden was aanvankelijk vrijwillig, maar bij gebrek aan aanmeldingen werd het vanaf 1942 verplicht voor iedereen vanaf 18 jaar om zich minstens een half jaar in te zetten voor de NAD. De mannen moesten wegen en kanalen aanleggen of aan de slag in de landbouw. In de Duitse propaganda werd de arbeidsinzet van de NAD verheerlijkt met het fictieve ”oer-Hollandse” personage Koenraad, een blonde jongeman die altijd bereid was om hard te werken. Het personage verscheen onder andere in stripverhaaltjes in de krant. De propaganda werkte echter averechts, want Koenraad werd het onderwerp van spot. Het personage werd daarom al snel verwijderd uit de propagandacampagnes. Wel belangrijk voor de NAD bleef de schop als symbool van de arbeidsinzet.

Op de foto kregen nieuwe NAD-leden in het werkkamp bij Aalden hun schop compleet met versiering ceremonieel uitgereikt.

Duitse troepen trekken op 15 mei Rotterdam binnen door een verwoeste binnenstad.

De inname van 'Vesting Holland' is mislukt. Daarom bombarderen Duitse Heinkels op 14 mei 1940 om 13.27 uur de binnenstad van Rotterdam. Binnen een kwartier zijn grote delen van de binnenstad verwoest. Bommen vallen op het Centrum, Kralingen, Crooswijk, het Oude Noorden en de Agniesebuurt.

Op 17 april 1945, Bevrijdingsdag in Harlingen, arresteren de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) zo’n 35 NSB’ers en 30 zogenaamde ‘Moffenmeiden’, vrouwen waarvan men dacht dat zij een relatie met een Duitser hadden gehad. Deze foto toont het opbrengen van mejuffrouw S. B. door Jelle Nauta van de NBS. Zij wordt naar het tijdelijke arrestantenlokaal in de gymnastiekschool aan de Hoogstraat gebracht.

Op de Burgemeester Le Fèvre de Montignylaan worden mannen tijdens de grote razzia van Rotterdam afgevoerd. Aan de overkant van de straat zwaaien vrouwen naar hen. Op 10 en 11 november 1944 worden 52.000 Rotterdamse en Schiedamse mannen tussen de 17 en 40 jaar opgepakt om in Duitsland te werk te worden gesteld. In de dagen voor de razzia waren Duitse militaire eenheden al zo onopvallend mogelijk naar Rotterdam verplaatst. Achtduizend Duitse militairen voeren de operatie uit. Het ‘succes’ van deze omvangrijkste razzia tijdens de bezetting is gelegen in het verrassingseffect. In de nacht van 10 november waren om 4 uur een aantal gebieden volledig afgesloten. Vanaf 6 uur werd de razzia straat voor straat uitgevoerd. Duitsers bonsden op de deuren en deelden aan alle mannen tussen de 17 en 40 jaar het bevel uit om zich onmiddellijk gereed te maken voor de arbeidsinzet. De bevolking was compleet overrompeld.