Nederland in Oorlog ( in foto's )

Oorlog is een bijzondere situatie. Het leed dat mensen dan moeten doormaken is vaak ongekend. Dat besef je overigens pas vaak als je het zelf mee maakt. Nederland kent het geluk al sinds 1945 op eigen grond geen oorlogssituatie te hebben gehad. Gelukkig maar!  Maar velen weten ook niet meer wat het is om je vrijheid te verliezen en nemen aan dat het iets vanzelfsprekends is.

Soms levert oorlog ook goede zaken op. De dwang om op je vijand vooruit te lopen, leveren uitvindingen op die, hoewel in eerste instantie gevaarlijk en bedreigend, later in het burgerleven ook goede toepassingen kent. Zo heeft de geneeskunde vooral na de 1e Wereldoorlog een enorme vlucht genomen.

Deze club is opgezet vanuit educatieve gronden en vooral om niet te vergeten. Om te blijven beseffen dat "je mening kunnen geven" niet altijd vanzelfsprekend is. Als mens moet je daar soms voor vechten, soms zelfs voor sterven.

Dagelijks zal een of meerdere foto's geplaatst gaan worden en in het weekend een nieuwe video. Door dit te doen hoop ik een beeld en gevoel te geven voor alles wat we kwijt waren, weer terug gekregen hebben, maar wat we gemakkelijk opnieuw weer kunnen verliezen!

 - - - = = o 0 o = = - - -

Een aantal Landwachters probeert op 14 april 1945 te ontsnappen aan de oprukkende Canadezen. Pieter Eekhoff en Oege Monsma uit Broeksterwoude worden aan de vluchtauto vastgebonden om te dienen als menselijk schild voor de inzittenden. De wagen wordt echter bij de Woudpoortsbrug in Dokkum door verzetsmensen onder vuur genomen. Eekhoff wordt dodelijk getroffen, Monsma bezwijkt op 20 april in het Diaconessenhuis in Leeuwarden aan zijn verwondingen. De auto wordt geheel vernield en de landwachters vluchten Dokkum in. Kort daarna worden ze toch gepakt.

Na de landingen bij Vlissingen en Westkapelle en de gevechten om de Sloedam volgde een moeizame verovering van Walcheren. De Duitse commandant gaf zich over en zo’n tweeduizend Duitse soldaten werden krijgsgevangen gemaakt. De bevrijding van de rest van Nederland liep vertraging op. Pas op 5 mei 1945 capituleerden de Duitsers. Bijna drieduizend Duitsers waren in Zeeland tijdens de oorlog omgekomen. Het aantal gesneuvelde geallieerde soldaten is onbekend, maar loopt in de vele duizenden. Voor de burgerslachtoffers, militairen en verzetsmensen zijn in Zeeland tal van monumenten opgericht.

Krijgsgevangen Duitse militairen op de Markt in Middelburg (Zeeuws Archief, HTAM).

Britse militairen bewegen zich voorzichtig door de straten van Den Bosch omdat er nog steeds sluipschutters actief zijn tijdens operatie Pheasant.

Een tank op wacht van de Irish Guards in Aalst (near Eindhoven) staat naast een pand waar tot voor kort nog een bakker zijn werkzaamheden had.

Zevenduizend Joden moeten zich op bevel van de Zentralstelle für jüdische Auswanderung melden aan de Polderweg in Amsterdam-Oost voor vertrek naar Westerbork. Ongeveer 1.600 van hen geven gehoor aan de oproep. Ze komen op eigen gelegenheid naar het verzamelterrein. Kinderen, volwassenen en ouderen wachten urenlang. Op het perron staan de treinen van de Nederlandse Spoorwegen gereed voor het vertrek naar het kamp. Dat zovelen geen gehoor gaven aan de oproep riep grote wrevel op bij de bezetter. Maar er was rekening mee gehouden. Die nacht sloten Amsterdamse politieagenten de Jodenbuurt in het centrum hermetisch af. De Ordnungspolizei en agenten van het Politiebataljon Amsterdam kamden de buurt uit. De volgende dag werden nog eens 3.300 Joden afgevoerd naar Westerbork. Deze foto maakt deel uit van een reportage die in opdracht van de Duitse SS is gemaakt door fotograaf Bart de Kok.