Maartensdijk : Eettafel in een badkamer
Geplaatst op maandag 12 april 2021 @ 21:31 , 81 keer bekeken
De man in de badkamer heette Willem Hupkes en hij was waarnemend president-directeur van de Nederlandsche Spoorwegen. Hupkes zat ondergedoken in Maartensdijk sinds de oproep op Radio Oranje tot de landelijke spoorwegstaking op 17 september 1944.
De NS-medewerkers hadden het werk neergelegd op de dag van de geallieerde luchtlandingen voor operatie Market Garden. De oproep om te staken kwam op kwart voor zes 's middags via Radio Oranje. De Nederlandse regering in Londen wilde voorkomen dat de Duitsers bij de slag het spoornetwerk zouden inzetten.
"Hupkes was compleet overrompeld", zegt conservator Evelien Pieterse van het Spoorwegmuseum in Utrecht. "Hij wist wel dat het er een keer van moest komen, maar hij had verwacht dat de directie van tevoren zou worden ingeseind. En zeker niet dat het hele NS-personeel via de radio tot staking zou worden opgeroepen. Hij geloofde het pas toen de NS-top via een illegale telefoonverbinding van het verzet de bevestiging kreeg. 'De kinderen van Versteeg moeten allen onder de wol' klonk het."
Versteeg, dat was een van de codenamen van Hupkes en met zijn kinderen werden de circa 30.000 NS-medewerkers bedoeld. Hupkes stond op de golfbaan en kreeg het bericht thuis in Bilthoven pas mee. "Hij had vooraf al een aantal onderduikadressen geregeld en is toen haastig naar het dichtstbijzijnde gefietst", aldus Pieterse.
In de villa in Maartensdijk nam Hupkes de schuilnaam Willem Huysmans aan. Hij deed zich met een vervalst persoonsbewijs voor als sanatorium-arts en hield zogenaamd praktijk in de badkamer.
"Dat was niet zo vreemd als het nu klinkt", zegt Pieterse. "Er was nood en in die tijd van evacuaties en gesperde gebieden zochten veel mensen een tijdelijk onderdak." Onder het mom van een spreekuur onderhield Hupkes, alias dokter Huysmans, contacten met NS-medewerkers, koeriers en mensen van het verzet.
De nazi's haalden als reactie op de spoorwegstaking weliswaar mensen uit hun huis, maar namen niet zozeer wraak op de individuele stakers. Ze besloten de hele bevolking in het nog bezette gebied te laten boeten en zo de staking te breken. Duits personeel bemande de treinen nu louter nog voor Duitse doeleinden en de binnenvaart werd tot half oktober platgelegd. Daarna bevroren de rivieren en kwam de bevoorrading vrijwel stil te liggen.
Welkom bij Clubs!
Kijk gerust verder op deze club en doe mee.
Of maak zelf een Clubs account aan:
